Page 14 - Diyarbakır Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Bülteni Sayı 11

Çayın hemen üstündeki kanyonda yer alan sar’a ait olanın MÖ. 1114-1076, III. Salman-
ve tarihi neolitik çağlara dayanan mağaralar sar’a ait olan yazıtların MÖ. 858-824 yıllarına
hakkında ise pek fazla bilgi yok. Araştırma- ait olduğunu belirtmiştir.
lardan elde edilen ilk bilgiler, 1862 yılında C. Dr. Schachner’in yaptığı çalışmalarda ya-
Lehmann-Haupt ve W. Bleck’in 1898-99 yıl- zıtların birinde Asur Kralı III. Salmanassar
larında yaptığı ziyarete dayandırılıyor. şöyle diyor: “Benim krallığımı seven, benim

2004 yılında ise Münih Üniversitesi’nden Dr. adımı yücelten büyük tanrılar Asur, Bêl, Sîn,
Andreas Schachner başkanlığındaki bir ekip Samas, Adad, Istar. Salmãnu-asarêd (III. Sal-
tarafından tekrar ziyaret edilen mağaraların manassar), dört cihanın kralı, Asur`un Kra-
ikisinde Asur dönemi rölyef ve yazıtlarının lı, Asur-nãsir-apli`nin (II. Asurasirpal) oğlu,
belgelenmesi çalışmaları yapılmış ve çev- Asur`un Kralı, Tukultî-Ninurta`nın (II.) oğlu,
redeki tüm arkeolojik kalıntılar incelenmiş- Asur´un Kralı Nairi Ülkesi (Van Gölü) deni-
tir. Dr. Schachner tarafından yapılan yüzey zinden güneşin battığı büyük (denize) (Ak-
araştırmasında mağaraların Geç Neolitik deniz) hâkim fatihi. Hatti Ülkesi`ni tümüyle
Çağ’dan itibaren kullanıldığı anlaşılmıştır. fethettim. Enzu geçidine girdim. Suhmu,
Daiãnu (ve) Urartu Ülkeleri`ni tümüyle fet-
Kanyonun üzerindeki ilk mağaranın girişinde hettim. Gilzanu Ülkesi`ne geçtim. Gilzanu-
Asur Krallarına ait kabartmalar ve yazıtlar lular’ın vergilerini kabul ettim. Üç kez Nairi
göze çarpıyor. Dr. Schachner, tarafından çö- Ülkesi`ne gittim. Adımı Dicle´nin kaynağına
zümlemesi yapılan yazıtlardan I. Tiglatple- yazdım.”

Efsanelerde geçen ve ‘ölümsüzlük suyu’ olarak nitelendirilen Bırk-
leyn suyu, Dicle Nehri’nin iki ana kaynağından biridir aynı zaman-
da. Bu su, yerin altında doğal bir tünelden geçtikten sonra yeniden
yeryüzüne çıkar. Bırkleyn suyunun kaybolduğu bu yer “dünyanın
bittiği yer” olarak efsaneleşmiştir.

Fotoğraf: Abdullah AKIN

12 DSMMMO BÜLTENİ | Temmuz Ağustos Eylül 2020 • Sayı: 11